لاپاراسکوپی پیشرفته یک روش کم تهاجمی تر به نسبت دیگر روش های درمانی می باشد که امروزه پرکاربرد است. با پیشرفت تکنولوژی روند درمان برای پزشکان و بیماران راحت تر شده است. امروزه با وجود دستگاه های پیشرفته با چند جراحت کوچک می توان به تشخیص و درمان بیماری ها با عوارض جانبی کمتر پرداخت.
در ادامه این مقاله می خواهیم به لاپاراسکوپی پیشرفته چیست و بررسی متخصص لاپاراسکوپی پیشرفته بپردازیم.
جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته چیست؟
تفاوت جراحی باز با لاپاراسکوپی در این است که روش جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته روشی کم تهاجمی تر می باشد. در لاپاراسکوپی پیشرفته جراحتی به اندازه 10 میلی متر و یا کمتر ایجاد می شود که از این طریق دوربین و وسایل موردنیاز برای جراحی وارد ناحیه لگن یا شکم می شود و از همین طریق جراحی انجام می شود. در روش لاپاراسکوپی پیشرفته دوربین از طریق ناف وارد بدن می شود و با پر شدن شکم از گاز کربن دی اکسید بین اعضای داخلی بدن فاصله ایجاد می شود که این موضوع باعث آسان شدن جراحی خواهد شد.
هدف از جراحی لاپاراسکوپی چیست؟
درد لگن وشکم، خونریزی داخلی و مشکلات مربوط به بارداری همگی از عوارض شایع در شکم هستند. عمل لاپاراسکوپی به بررسی ناهنجاری های شکمی و تعیین گزینه های درمانی کمک می کند. در موارد بیماری کبد، رشد نابجای شکم، خونریزی داخلی و مرحله بندی سرطان، لاپاراسکوپی تشخیصی اغلب استفاده می شود. سایر روش های تصویربرداری مانند سونوگرافی، ام آر آی و سی تی اسکن برای تشخیص ناهنجاری های شکم استفاده می شود. از سوی دیگر، لاپاراسکوپی قابل اطمینان ترین جراحی است که این ابزار معاینه اطلاعات کافی را فاش نمی کند.
کدام جراحی ها با لاپاراسکوپی انجام می شود؟
- جراحی برداشتن رحم (هیسترکتومی)
- جراحی برداشتن کیست ها(سیستکتومی)
- جراحی برداشتن فیبروم ها
- برداشتن لوله ها(استریلیزاسیون)
- برداشتن فیبروئیدها(میومکتومی)
- درمان حاملگی خارج از رحم(آندومتریوز)
- جراحی سرطان های ژینکولوژی
- جراحی اصلاح اندومتریوزیس
- بررسی علت نازایی
- عمل جراحی فتق
- بررسی لوله های فالوپ
- تشخیص و درمان دردهای لگنی
علاوه بر موارد بالا از لاپاراسکوپی در موارد دیگری نیز استفاده می شود:
- یک روش کاهش وزن (مانند اسلیو)
- حذف و یا ترمیم مثانه
- اهدای کلیه
- برداشتن کیست کلیه
- حذف و یا ترمیم معده یا روده
- برای تشخیص و درمان دردهای شکمی
- برای مشاهده تومور در شکم
- بستن لوله های رحمی
مزایای لاپاراسکوپی پیشرفته
از مهم ترین مزایای لاپاراسکوپی پیشرفته ایجاد جراحت های کمتر به نسبت جراحی باز می باشد. عوارض کمتر مثل خونریزی و عفونت از دیگر مزایای لاپاراسکوپی پیشرفته به نسبت جراحی باز می باشد. همچنین بیمار در طی جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته درد کمتری را تحمل خواهد کرد. در لاپاراسکوپی پیشرفته آسیب احتمالی کمتری برای بافت ها وجود خواهد داشت در نتیجه مدت زمان بستری و ریکاوری بیمار نیز کمتر خواهد بود.
مزایای جراحی لاپاراسکوپی چیست؟
انجام جراحی لاپاراسکوپی مزایایی دارد که عبارتند از:
- کاهش خونریزی، که احتمال نیاز به انتقال خون را کاهش می دهد.
- برش های کوچک در حین انجام عمل جراحی که باعث کاهش درد و کوتاه شدن زمان بهبودی می شود.
- درد کمتر احساس می شود، که منجر به نیاز به داروهای مسکن کمتر می شود
- مدت زمان اقامت شما در بیمارستان کمتر است و گاهی اوقات منجر به ترخیص در همان روز می شود
- در مورد جراحی لاپاراسکوپی در مقایسه با سایر عمل های انجام شده کمترین جای زخم وجود دارد.
- شما زودتر به فعالیت های عادی خود باز می گردید.
روش لاپاراسکوپی به چه صورت انجام میشود؟
در حین انجام عمل لاپاراسکوپی، یک برش کوچک به اندازه 0.5-0.6 اینچ در اطراف ناف ایجاد می شود. علاوه بر این، یک لوله نازک در محل برش قرار داده می شود. پس از عبور لوله، گاز دی اکسید کربن به داخل شکم تزریق می شود. دی اکسید کربن شکم را منبسط می کند و به جراح این امکان را می دهد که ناحیه مورد نظر را با وضوح بیشتری ببیند و فضای کاری اضافی ایجاد کند. سپس لاپاراسکوپ از لوله عبور داده می شود، که تصویری را در زمان واقعی از ناحیه آسیب دیده در مانیتور جمع آوری و نمایش می دهد. هنگامی که از لاپاراسکوپی برای انجام یک عمل جراحی استفاده می شود، برش دیگری ایجاد می شود تا امکان انجام لاپاراسکوپی فراهم شود.
اقدامات قبل از عمل لاپاراسکوپی پیشرفته
قبل از انجام جراحی لاپاراسکوپی احتمالا بهترین جراح فتق و متخصص لاپاراسکوپی پیشرفته از شما می خواهد که آزمایشات سونوگرافی و MRI انجام دهید. در صورتی که طبق صلاحدید پزشک نیاز به انجام لاپاراسکوپی باشد توصیه می شود که حتما 8 الی 12 ساعت پیش از جراحی ناشتا باشید. در صورت مصرف دخانیات و داروهای خاص حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
جراحی لاپاراسکوپی به طور عمومی شامل مراحل زیر می باشد:
- قبل از عمل باید جواهرات و اشیائی که در حین عمل ایجاد مزاحمت می کنند را خارج کنید.
- لباس خود را باید تعویض کنید و گان مخصوص عمل را بپوشید
- در مرحله اماده شدن برای عمل متخصصین بیهوشی ضربان قلب، فشار خون، سطح اکسیژن و … را کنترل می کنند
- در صورت نیاز در حین جراحی به صورت ترندلنبرگ در تخت جراحی قرار می گیرید و پاها هم سطح شکم قرار گرفته می شوند
- پس از شستشوی ناحیه مورد نظر برای برش جراحی سوندفولی قرار گرفته می شود
- در ناحیه ناف یک برش به اندازه 10 میلی متر و یا کمتر جهت عبور دوربین ایجاد می شود
- جهت تسهیل انجام عمل جراحی گاز دی اکسید کربن در شکم پخش می شود تا اعضای داخلی شکم از یکدیگر جدا شوند و فضای بیشتری ایجاد شود
- بعد از انجام جراحی با لاپاراسکوپی پیشرفته محل جراحت بخیه زده می شود
اقدامات بعد از لاپاراسکوپی پیشرفته
احساس حالت تهوع بعد از جراحی لاپاراسکوپی طبیعی است. بعد از انجام جراحی ممکن است در برخی موارد بیمار بستری بماند. اما در برخی موارد نیز ممکن است ترخیص بیمار زودتر انجام شود. احساس درد و خستگی تا مدتی بعد از عمل وجود خواهد داشت و ممکن است به دلیل قرار دادن لوله اکسیژن در حین عمل برای تسهیل تنفس، بیمار بعد از عمل در ناحیه گلو احساس درد و سوزش داشته باشد. دوره نقاهت و بهبودی برای تمامی افراد یکسان نیست اما عموما در طی 2 الی 3 روز بعد از عمل بیماران بهبودی خود را بدست می آورند و می توانند فعالیت خود را از سر بگیرند.
بهبودی پس از لاپاراسکوپی چقدر طول می کشد؟
با این حال، از آنجایی که لاپاراسکوپی نسبت به سایر روش های جراحی کمتر تهاجمی است، توانبخشی و بهبودی به طور قابل ملاحظه ای سریعتر است. زمان بهبودی جراحی لاپاراسکوپی قابل تعمیم نیست. از یک نفر به فرد دیگر متفاوت است. اگر هدف این روش بررسی اندام های هدف برای تشخیص باشد، بیمار باید انتظار داشته باشد که ظرف 5 تا 6 روز روی پاهای خود بازگردد. زمان بهبودی برای درمان برداشتن آپاندیس ممکن است تا سه هفته باشد. هنگامی که شرایط جدی تری مانند برداشتن کلیه یا تخمدان ها یا درمان سرطان انجام می شود، جراحی انجام می شود.
خطرات و عوارض جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته
اگرچه جراحی لاپاراسکوپی بسیار ایمن تر از جراحی شکم باز است، اما انجام این عمل به مدت زمان بیشتری نیاز دارد. زمانی که بیمار برای مدت طولانی تحت بیهوشی قرار بگیرد، می تواند منجر به افزایش عوارض ناشی از آن بشود. همچنین ممکن است شروع عوارض جراحی چند روز تا چند هفته طول بکشد. میتوان از خطرات مرتبط با جراحی پیشرفته لاپاراسکوپی موارد زیر را بیان کرد:
- خونریزی داخلی
- آسیب دیدن رگ های خونی
- عفونت ناشی از استفاده ابزارهای جراحی آلوده
- سوراخ شدن یک رگ و یا یک اندام در حین جراحی
در صورت بروز هر یک از علائم بالا پس از انجام لاپاراسکوپی، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
مواردی که نمی توان از روش لاپاراسکوپی استفاده کرد
امروزه تقریبا تمامی اعمال جراحی شکمی که به روش باز قابل انجام می باشد را می توان تحت عمل جراحی لاپاراسکوپی انجام داد، اما گاهی اوقات شرایطی ایجاد می شود که ممکن است جراحی به روش لاپاراسکوپی برای بیمار مناسب نمی باشد. می توان از جمله شرایطی که نباید از این جراحی استفاده کرد به موارد زیر اشاره کرد:
- در صورتی که بیمار شرایط قلبی و عروقی بسیار ضعیفی دارد. در طی این جراحی در حفره شکم گاز CO2 دمیده می شود، بازگشت وریدی از اندام های تحتانی کاهش می یابد و به دنبال آن برون ده قلب کم شده و ممکن است خطراتی را بوجود بیاورد.
- اختلالات انعقادی نیز مانع انجام جراحی لاپاراسکوپی می باشند که البته این مورد از موارد منع نسبی این نوع جراحی می باشد.
- بیمارانی که مبتلا به نارسایی شدید کبدی هستند بهتر است تحت عمل جراحی باز قرار بگیرند.
- بیمارانی که در گذشته تحت اعمال جراحی باز متعددی قرار گرفته اند به دلیل چسبندگی های ناشی از اعمال جراحی قبلی کاندید مناسبی برای اعمال جراحی لاپاراسکوپی نیستند و بهتر است تحت اعمال جراحی باز قرار بگیرند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
- تب و لرز
- درد شدید
- اختلال در تنفس
- تورم بیش از حد
- سردرد بیش از حد
- مشکل در ادرار کردن
- خونریزی و ترشحات قرمز رنگ از محل جراحی
- حالت تهوع و استفراغ (ممکن است تاثیر دارو های بیهوشی باشد)
مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی پیشرفته
بهتر است مدتی بعد از جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته را به استراحت بپردازید. عموما تا چند روز بعد از عمل بهبودی حاصل می شود و فرد تا یک هفته بعد از عمل می تواند فعالیت روزمره خود را از سر بگیرد. بهتر است در این مدت برای بهبودی سریع تر موارد زیر را رعایت کنید:
- استراحت و خواب کافی داشته باشید
- از فعالیت سنگین و ورزش کردن خودداری کنید
- لباس های راحت و آزاد بپوشید
- به اندام های داخلی خود فشار نیاورید
